Umhverfis- skipulags- náttúruverndar- og landbúnaðarnefnd

Tillaga umhverfis-, skipulags-, náttúruverndar- og landbúnaðarnefndar að fjallskilaseðli Hvalfjarðarsveitar árið 2025.

Umhverfisviðurkenningar Hvalfjarðarsveitar voru veittar á Hvalfjarðardögum 16. ágúst s.l.

Umferðaröryggismál.

Á síðasta fundi USNL-nefndar var óformlega og utan dagskrár rætt um umferðaröryggismál og ákveðið að setja málið á dagskrá á þessum fundi.

Erindi frá Umhverfis- og skipulagsdeild Hvalfjarðarsveitar.

Á 83. fundi Mannvirkja- og framkvæmmdanefndar þann 12. ágúst 2025 var fjallað um fyrirhugað leiksvæði í Krosslandi og kynnt drög að leiksvæðaskipulagi, staðsetningu leiktækja ásamt fleiri tillögum. Einnig var lögð fram fornleifaskýrsla sem unnin var af Fornleifastofnun Íslands.

Fyrirhugað leiksvæði er í samræmi við framkvæmdaáætlun Hvalfjarðarsveitar.

Unnið hefur verið að því að skipta á landsvæði sveitarfélagsins, sem áður var ráðgert að nýta undir leiksvæði, sem er um 1.600 m2 samfélagsþjónustusvæði skv. aðalskipulagi, fyrir stærra svæði úr Krosslandi eystra sem staðsett er við gamlan rústahól, þar sem eru ýmsar fornminjar á svæðinu, en nánar tiltekið er svæðið í framhaldi af lóðinni Garðavöllum 12, sem er óbyggð lóð í eigu sveitarfélagsins. Svæðið sem væntanlega fellur í hlut sveitarfélagsins mun rúma nýtt leiksvæði og göngustíg.

Sveitarfélagið hefur fundað með landeiganda Krosslands eystra og liggur fyrir að eigandi landsins er hlynntur þessum breytingum.



Umrætt svæði í eigu sveitarfélagsins er í aðalskipulagi Hvalfjarðarsveitar 2020-2032 skilgreint sem Samfélagslóð, en svæðið í landi Krosslands eystra er skilgreint sem íbúðarbyggð í aðalskipulagi. Gera þarf því breytingu á aðalskipulagi svæðisins, skilgreina samfélagslóðina sem íbúðarsvæði og skilgreina leiksvæðið með viðeigandi hætti ásamt því sem göngustígar breytast lítilsháttar. Mörk milli Kross og Krosslands eystra breytast lítillega. Gera þarf breytingu á gildandi deiliskipulagi svæðisins til samræmæis við breytt aðalskipulag. Einnig þarf að gera merkjalýsingar á þeim lóðum sem skipta um eigendur, en samfélagslóðin í landi Kross, sameinast landi Krosslands eystra, og leikvallarlóðin úr Krosslandi eystra, sameinast landi Kross, landeignanúmer 198194 í eigu sveitarfélagsins. Einnig gæti nýja leikvallarlóðin úr landi Krosslands eystra, sameinist lóðinni Garðavöllum 12 með breyttu hlutverki sem leikvallarlóð.



Óskað er eftir að heimila Umhverfis- og skipulagsdeild Hvalfjarðarsveitar að ganga frá drögum að samkomulagi milli beggja landeigenda, og að hefja vinnu við gerð aðalskipulagsbreytingar, deiliskipulagsbreytingar og gerð merkjalýsinga vegna fyrirhugaðra landskipta.

Svar Örnefnanefndar dags. 7. ágúst 2025 við erindi Umhverfis- og skipulagsdeildar Hvalfjarðarsveitar dags. 31. mars 2025.

Forsögu málsins má rekja til þess er Ferðafélag Borgarfjarðarhéraðs lét útbúa upplýsingaskilti, sem staðsett er á bílastæðinu við gönguleiðina á Hafnarfjall.

Við vinnslu kortsins kom í ljós að einn tindurinn í hinni vinsælu "sjö tinda hringgöngu" hafði ekki nafn.

Kom upp sú tillaga hjá Ferðafélaginu að kanna hvort hann mætti heita Miðtindur og sendi félagið sveitarfélaginu erindi þess efnis dags. 13.05.2024.



Rök Ferðafélagins voru þau að þegar gengið er upp Hafnarfjallsöxlina blasir hann við í miðjunni milli Gildalshnúks og Klausturtunguhóls.

Einnig fannst ferðafélaginu vanta "tind" í þessum sjö tinda klasa; Hafnarfjall - Gildalshnúkur - Miðtindur - Klausturtunguhóll - Katlaþúfa - Þverfell - Tungukollur.

Óskaði ferðafélagið eftir samþykki fyrir þessu nýja nafni.



Umhverfis- skipulags- náttúruverndar- og landbúnaðarnefnd Hvalfjarðarsveitar fjallaði um málið á 37. fundi sínum þann 5.6.2024.

Eftirfarandi bókun var gerð:



Inngangur:

„Erindi frá Ferðafélagi Borgarfjarðarhéraðs. Í erindinu kom fram að félagið hafi látið gera upplýsingaskilti sem sé á bílastæðinu við gönguleiðina á Hafnarfjall. Við vinnslu kortsins uppgötvaðist að einn tindurinn í hinni vinsælu "sjö tinda hringgöngu" hafði ekki nafn. Er í erindinu gerð tillaga um að láta hann heita Miðtind. Rökin eru þau að þegar gengið er upp Hafnarfjallsöxlina blasir hann við í miðjunni milli Gildalshnúks og Klausturtunguhóls. Einnig fannst félaginu vanta "tind" í þessum sjö tinda klasa þ.e. Hafnarfjall - Gildalshnúkur - Miðtindur - Klausturtunguhóll - Katlaþúfa - Þverfell - Tungukollur. Í erindinu er þess óskað að sveitarfélagið vinni málið áfram.“



Niðurstaða:

„Umhverfis-, skipulags-, náttúruverndar- og landbúnaðarnefnd samþykkir að óska eftir áliti Örnefnanefndar á vegum stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, varðandi tillögu að heiti. Einnig verði sambærileg ósk send landeigendum.“



Barst sveitarfélaginu dags. 20 júlí 2024 ábending frá afkomanda fyrri ábúenda á Narfastöðum, gein eftir Þorvald Steinason frá Narfastöðum sem fæddur var 1907. Hann gekk margoft þarna um og skrifaði lýsingu á fjöllum og útsýni frá Gildalshnúk árið 1964 ásamt frásögnum. Skv. heimildum Þorvalds heita tindarnir Vestri og Eystri (vestari og austari) Gildalshnúkar.



Með erindi Hvafjarðarsveitar var óskað eftir afstöðu Örnefnanefndar á vegum stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum til tillögu Ferðafélag Borgarfjarðarhéraðs sbr. bókun USNL-nefndar Hvalfjarðarsveitar frá 37. fundi sínum þann 5.6.2024.



Í svari Örnefnanefndar til sveitarfélagsins dags. 7. ágúst 2025 fellst nefndin á heitið Miðtind og telur nafnið falla að örnefnahefð í landinu.

Erindi dags. 10. ágúst 2025 frá Axel Blomsterberg.

Sótt er um framkvæmdaleyfi fyrir borun eftir köldu neysluvatni á lóð Galtarvíkur 2, L193424.

Um er að ræða 2.500 m2 lóð og er áformað að bora í norð austur hluta lóðarinnar.

Erindi dags. 13. ágúst 2025 frá Yggdrasill Carbon.

Óskað er eftir samþykki fyrir skipulagslýsingu fyrir breytingu aðalskipulags fyrir hluta jarðarinnar Ferstiklu 1 (L133168) í Hvalfjarðarsveit.

Í breytingunni felst að hluta núverandi landbúnaðarlands (L2) og óbyggðs svæðis (ÓB1) verði breytt í skógræktar- og landgræðslusvæði (SL).

Markmið breytingarinnar er að styðja við sjálfbæra landnýtingu og nýta vannýtt land til bindingar kolefnis, uppgræðslu og aukins skjólmyndunar, í anda stefnumörkunar stjórnvalda um loftslagsmál og endurheimt vistkerfa. Tillagan byggir á gildandi aðalskipulagi og tekur mið af landsskipulagsstefnu, vatnaáætlun og öðrum viðeigandi rammaáætlunum.

Svæðið sem breytingin nær til er úr landi Ferstiklu (L133168) og er um 86,2 ha að stærð. Áætlað er að 67 ha svæði verði skilgreint sem skógræktar- og landgræðslusvæði.

Aðalskipulagsbreyting.

Erindi dags. 30. júlí 2025 frá Rými teiknistofu f.h. landeiganda.

Sótt er um breytingu á landnotkun aðalskipulags Hvalfjarðarsveitar 2020-2032 vegna Eyrarlundar L177284.

Landeignin hefur árið 1996 verið leyst úr landbúnaðarnotum af þáverandi landbúnaðarráðherra. Í bréfi ráðherra kom fram að landeignin væri ætluð til byggingar íbúðarhúss. Síðar sama ár samþykkti byggingarnefnd Snæfellsnes- og Borgarfjarðarumdæmis umsókn landeiganda um byggingu íbúðarhúss á lóðinni. Allar götur síðan hefur íbúðarhús verið skráð á lóðinni skv. Fasteignaskrá Húsnæðis- og Mannvirkjastofnunar.

Í aðalskipulagi Hvalfjarðarsveitar 2020-2032 var landspildan skilgreind sem frístundabyggð.

Er þess óskað að skilgreining landeignarinnar Eyrarlundar L177284 í aðalskipulagi Hvalfjarðarsveitar verði breytt í landbúnaðarland L2.

Erindi frá Ásgeiri Kristinssyni f.h. landeigenda.



Sett er fram deiliskipulag fyrir nýbýlið Torfholt í Hvalfjarðarsveit. Lóðinni verður skipt út úr jörðinni Leirá L133774. Fyrirhugað er að byggja íbúðarhús, 6 gestahús og hesthús/vélageymslu. Deiliskipulagið nær yfir 4 ha.

Fyrirlögð gögn eru Skipulagsgögn, greinargerð með skipulags- og byggingarskilmálum ásamt umhverfismatsskýrslu og deiliskipulagsuppdrætti.



Aðkoma að Torfholti er af Leirársveitarvegi nr. 504 og um nýjan veg af honum og kvöð er á jörðinni Leirá L133774 um aðkomuveg, eins og hann er sýndur á deiliskipulagsuppdrætti, eða annan sambærilegan.

Torfholt mun tengjast dreifikerfi rafveitu, vatnsveitu frá H avarsstöðum, hitaveitu og ljósleiðara sveitarfélagsins.



Deiliskipulagið fellur undir lög um umhverfismat framkvæmda og áætlana nr. 111/2021.

Stefna deiliskipulagsins er í samræmi við skilmála fyrir landbúnaðarsvæði L2 í aðalskipulagi. Áhrif af stefnu deiliskipulagsins eru metin jákvæð því verið er að byggja upp til fastrar búsetu, landbúnaðarstarfsemi og minniháttar ferðaþjónustu.

Erindi frá Vegagerðinni dags. 15. ágúst 2025 er varðar ósk um deiliskipulagsbreytingu.

Sótt er um breytingu á deiliskipulagi fyrir Holtsflöt í landi Kirkjubóls og Innri-Hólms sem staðfest var af hreppsnefnd Innri-Akraneshrepps þann 27.03.1995 og af Skipulagsstjóra ríkisins þann 21.04.1995. Er breytingin til komin vegna fyrirhugaðs tækjahúss við Hvalfjarðargöng.



Málið á sér þá forsögu að á 48. fundi USNL-nefndar þann 16.04.2025, hafnaði nefndin erindinu m.a. á grundvelli þess að ekki lá fyrir heimild landeiganda vegna breytinganna. Ekki lá heldur fyrir umsögn Vegagerðar vegna framkvæmda innan 30 m veghelgunarsvæðisins. Ekki var í hinu breytta deiliskipulagi fjallað um aðrar framkvæmdir s.s. gám sem þegar var á svæðinu, vantaði að skilgreina fjarlægð mannvirkis frá sjó og frá þjóðvegi 1 en getið um að sækja ætti um undanþágu vegna nálægðar við þjóðveg. Skv. deiliskipulagsbreytingunni yrði heimilt að staðsetja gám innan lóðarinnar.

USNL-nefnd fjallaði að nýju um málið á 50. fundi sínum þann 2. júlí sl. og voru þá lögð fram breytt gögn vegna málsins. Var erindinu þá aftur hafnað á grundvelli þess að nefndin teldi Vegagerðina ekki hafa uppfyllt þau skilyrði sem sveitarfélagið setti í fyrri afgreiðslu vegna málsins. Var erindinu hafnað á grundvelli þess að ekki lægi fyrir hvernig eignarhaldi væri háttað á svæðinu.

Í framhaldi af afgreiðslu nefndarinnar í júlí sl., lágu fyrir formsatriði varðandi eignarhald svæðisins, en veghelgunarsvæðið var tekið eignarnámi af Vegagerðinni á sínum tíma og er nú formlega í eigu Spalar ehf.



Miðvikudaginn 13. ágúst sl., funduðu forsvarsaðilar Vegagerðarinnar með starfsfólki Umhverfis- og skipulagsdeildar Hvalfjarðarsveitar.

Kom sveitarfélagið á framfæri sínum sjónarmiðum m.a. varðandi að færa fyrirhugað hús lengra frá þjóðvegi 1 og hvaða augum sveitarfélagið lítur á staðsetningu nýs gáms á svæðinu eins og tillaga Vegagerðarinnar gerði ráð fyrir, en skv. byggingarreglugerð nr. 112/2012 segir að stöðuleyfi fyrir gáma skuli mest veitt til 12 mánaða nema ákvæði skipulags mæli fyrir um annað.

Á fundinum upplýsti Vegagerðin um reglur og staðla sem um svona tækjahús gilda og hvernig tækjahús eru almennt staðsett við önnur jarðgöng á Íslandi og í Noregi og eins hver tilgangur slíkra húsa sé í tengslum við öryggismál jarðganga.



Í kjölfar fundarins eða þann 15. ágúst sl., barst sveitarfélaginu minnisblað frá Vegagerðinni, þar sem komið er til móts við sjónarmið sveitarfélagsins, húsið færst aftar í lóð (veghelgunarsvæði) Vegagerðarinnar, núverandi tækjagámur, sem staðsettur er í barði ofan vegar, verði fjarlægður þegar nýtt tækjahús er komið í gagnið, og skoðað verði með aðra lausn / aðra staðsetningu fyrir merki og annan búnað og sá gámur verði einnig fjarlægður.

Erindi dags. 16. júlí 2025 frá VSÓ Ráðgjöf f.h. lóðarhafa Eimskips.

Sótt er um óverulega breytingu á deiliskipulag athafna- og hafnarsvæðis og iðnaðarsvæðis

á Grundartanga, vestursvæðis.

Lóðarhafi að Klafastaðavegi 5, 7 og 9 hyggst nýta lóðirnar sem geymslusvæði.

Í því skyni er lögð fram tillaga að óverulegri breytingu á gildandi deiliskipulagi svæðisins.

Með breytingunni felst að skýra nánar fyrirkomulag og afmörkun lóðanna, einkum hvað varðar yfirbragð, nýtingu og aðstöðu innan svæðisins.

Í breytingunni felst meðal annars að byggingarreitum á lóðum nr. 7 og 9 er breytt þannig að spennivirki og aðstöðuhús, sem þegar hafa verið reist á lóðarmörkum, falli innan marka nýrra byggingarreita. Með þessu er tryggt að mannvirkin samræmist ákvæðum deiliskipulagsins.

Breytingin telst óveruleg í skilningi 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.



Gerð er óveruleg breyting á deiliskipulagi fyrir lóðirnar við Klafastaðaveg 5,7 og 9. Við bætast eftirfarandi sérskilmálar fyrir nýtingu og frágang lóða:



Heimilt er að nýta lóðirnar sem geymslusvæði.

Lóðir skulu vera afmarkaðar með girðingum. Ekki er gerð krafa um girðingu milli þessara lóða.

Gerð og frágangi girðinga skal haga þannig að þær valdi ekki truflun fyrir almenna umferð og að ekki stafi af þeim hætta vegna foks eða annras.



Byggingarreitur stækkaður Klafastaðavegur 7 og Klafastaðavegur 9:

Byggingarreitur stækkar til vesturs að lóðarmörkum til að ná yfir þegar uppsett mannvirki á lóðarmörkum, svo sem spennivirki,

þjónustu- og starfsmannahús.

Með breytingunni verða byggingar sem fyrir eru innan marka byggingarreits og samræmast þannig gildandi skipulagsákvæðum.

Lóðarstærð, nýtingarhlutfall og byggingarmagn haldast óbreytt við þessa breytingu.

Erindi frá Sæmundi Víglundssyni f.h. landeiganda.

Óskað er eftir samþykki fyrir merkjalýsingu vegna Skorholtsness.

Í breytingunum felst m.a. að lóðirnar Skorholtsnes 1 - 4 verða felldar út og lóðirnar sameinaðar Akurey L133729.

Nafni lóðarinnar Skorholtsnes 5 verður breytt í Akurey 1.

Sveitarstjórn Hvalfjarðarsveitar samþykkti á fundi sínum 9. júlí 2025 að grenndarkynna byggingarleyfi íbúðarhúss á Neðra-Skarði í Hvalfjarðarsveit fyrir aðliggjandi lóðarhöfum s.s. Neðra-Skarði 1 L223468 og Neðra-Skarði 2 L176172.

Sótt var um leyfi til að byggja einlyft einbýlishús, stærð 72,5m2 og 257,9 m3 á jörðinni.

Tillagan var grenndarkynnt skv. 44. grein skipulagslaga nr. 123/2010 og var kynningartími frá 11. júlí 2025 til 8. ágúst 2025. Engar athugasemdir bárust á kynningartímanum.

Erindi frá Umhverfis- og orkustofnun þar sem vakin er athygli á auglýsingu vegna áforma um framlengingu á starfsleyfi Elkem á Grundartanga.



Áformað er að framlengja starfsleyfi Elkem ehf. á Grundartanga sem gildir fyrir framleiðslu á kísil og kísiljárni. Umhverfis- og orkustofnun er heimilt að framlengja starfsleyfi rekstraraðila í samræmi við 4. mgr. 6. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Framlenging á starfsleyfi er heimil til eins árs eða til 1. september 2026.



Athugasemdir við áform um framlengingu leyfisins skulu vera skriflegar og sendar Umhverfis- og orkustofnun á netfangið uos@uos.is. Frestur til að skila inn athugasemdum er til og með 25. ágúst 2025.

Ársskýrsla Náttúrufræðistofnunar 2024.

Náttúrufræðistofnun hefur gefið út ársskýrslu fyrir árið 2024. Þetta er fyrsta ársskýrsla sameinaðrar stofnunar og jafnframt síðasta ársskýrsla Náttúrufræðistofnunar Íslands, Landmælinga Íslands og Náttúrurannsóknastöðvarinnar við Mývatn.

Í skýrslunni er farið yfir helstu verkefni ársins, sameiningarferlið og framtíðarsýn nýrrar stofnunar. Einnig er rakin saga stofnananna þriggja sem nú hafa sameinast í eina heild.

Árið 2024 einkenndist af fjölbreyttum rannsóknum og verkefnum á sviði náttúruvöktunar, landmælinga og kortagerðar, auk þess undirbúningi og framkvæmd sameiningar, þar á meðal samræmingu starfshátta, samþættingu gagna og mótun nýrrar ásýndar.

Ársskýrslan er birt í vefformi sem gerir hana aðgengilega og auðvelt er að fletta á milli kafla og efnisflokka. Einnig er hægt að skoða hana í hefðbundnu pdf-formi.